"Rug Pull" trong Crypto: Khái niệm và cách phòng ngừa

Trong thế giới tiền mã hoá, Rug Pull là thuật ngữ chỉ việc đột nhiên bỏ ngang dự án và trốn mất, ôm theo số tiền của nhà đầu tư. Những hành động như vậy thường xảy ra trong các dự án Decentralize Finance (DeFi)

Khái niệm Rug Pull

Nguồn gốc của cụm từ này xuất phát từ "pull the rug from under (someone)", nghĩa là rút dây bất ngờ, hay trong giới đầu tư là rút hỗ trợ không báo trước. Rug Pull thường để chỉ hành động nhóm phát triển bỏ ngang dự án sau khi huy động vốn đầu tư. Việc này sẽ khiến token trở nên mất giá bởi nhà đầu tư sẽ lo lắng và bán tháo token đi. Có trường hợp token trượt giá về 0.

Rug Pull hoạt động thế nào?

Rug Pull là hiện tượng thường thấy ở các dự án DeFi (tài chính phi tập trung), điển hình là các sàn giao dịch DEX (giao dịch phi tập trung). Nguyên nhân là các sàn này cho phép niêm yết token mà không cần quy trình kiểm tra nào. Bên cạnh đó, việc thiết lập token trên một blockchain có mã nguồn mở như ETH hiện nay là vô cùng dễ dàng và không tốn chi phí. Kết hợp hai nguyên nhân trên đã tạo ra cơ hội cho các thành phần lừa đảo, tạp ra các rug pulls khiến cộng đồng đầu tư dậy sóng. Một số ví dụ có thể kể đến: SnowdogDAO, SquidGame,...

Để tạo ra rug pull, các nhóm lừa đảo sẽ dựng nên những màn kịch như sau:

• Đầu tiên, nhóm sẽ cho ra một dự dán tài chính phi tập trung và tạo token mới, niêm yết lên sàn DEX.
• Sau đó, để tạo giá trị và thanh khoản cho token, nhóm phát triển sẽ lập nên Pool thanh khoản, kết nối với các đồng coin nổi tiếng như ETH, USDT,... Lấy đó làm mồi câu dụ dỗ các nhà đầu tư chi tiền vào cung cấp thanh khoản. Thêm vào đó, họ sẽ đề xuất mức lợi suất cao hơn bình thường cho token, thậm chí sử dụng mạng xã hội để tung tin giả, gây dựng lòng tin của cộng đồng.
• Sau khi đã nhận được coin trao đổi từ nhà đầu tư để lấy token DeFi, nhà phát triển đột ngột rút hết thanh khoản trong Pool ra. Các coin nhận được từ NDT sẽ được trao đổi trên thị trường khác để không bị truy vết. Kết quả là token của dự án "ảo ma" sẽ không còn thanh khoản và giá trị của đồng token sẽ giảm dần về con số 0.

Cách nhận biết các dự án Rug Pull

• Giá token tăng bất ngờ cũng là một điểm nghi ngờ Rug Pul. 

Đặc điểm dễ nhận thấy nhất của Rug Pull là giá token tăng đột biến chỉ trong vài giờ.

Việc tăng giá đột ngột là các các nhóm lừa đảo dùng để kêu gọi vốn hoặc tạo hiệu ứng giả lôi kéo mọi người chú ý và chạy theo (một cách tạo hiệu ứng đám đông.

• Lợi nhuận cao cũng đáng để cân nhắc phải Rug Pull hay không

Lợi nhuận chính là món mồi béo bở để lừa lọc nhà đầu tư. Đặc biết nếu đội ngũ phát triển dự án không có thông tin rõ ràng thi càng có căn cứ để nghi ngại.

Đề phòng Rug Pull như thế nào?

Có một số cách thức để "né" khỏi các dự án Rug Pull, trong đó đơn giản nhất và chú ý tình tiết "thanh khoản" của token.

Những token an toàn sẽ có thanh khoản cao đến hàng tỷ Đô. Hầu như các Pool thanh khoản an toàn và hợp pháp sẽ khoá một lượng token nhất định trong khoảng thời gian dài để đảm bảo team phát triển sẽ không ôm tiền bỏ trốn.

Bên cạnh đó, người đầu tư cần tìm hiểu thật chi tiết thông tin dự án trên các kênh đầu tư chứ không chỉ tiêng mạng xã hội. Nếu dự án ngưng cập nhật thông tin một thời gian hoặc thông tin chung chung thì có thể mang nguy cơ là một Rug Pull.

Bạn cũng có thể chú ý đến các quỹ đầu tư hoặc tổ chức liên quan đến dự án, rằng họ có đủ lớn và uy tín hay không. Một dự án có chỗ dựa vững chắc và nhà đầu tư uy tín vẫn an toàn hơn những nhà đầu tư không tên tuổi.

Mặc dù vậy. trong cuộc sống muôn màu muôn vẻ vẫn còn nhiều kịch bản dối gian mà chúng ta chưa biết bến. Vì vậy, điều tiên quyết là bạn cần phải giữ một cái đầu lạnh khi đầu tư vào bất kỳ dự án nào để tránh tiền mất tật mang.